In het leven krijgen we te maken met afscheid nemen. Bij ieder afscheid gaat er iets verloren. Het is verweven met het leven. De manier waarop je in het leven met verlies omgaat en afscheid kunt nemen is belangrijk. Iedereen doet dit op zijn/haar eigen manier. Hoe omarm jij het gemis door hetgeen je verloren bent?
Er zijn verschillende momenten in ons leven dat we afscheid moeten nemen, gepland of ongepland. De mate waarin je geraakt wordt door verlies is afhankelijk van vele factoren. Het soort verlies. Wie of wat verlies je en welke verbinding heb je ermee? Heb jij je erop kunnen voorbereiden of kwam het onverwachts? Hoe zijn je hechtingspatronen? Wat is je eigen verliesgeschiedenis? Heb je met verlies leren omgaan?
Het verweven van het verlies in je leven gaat over ver- en doorwerken van het proces van rouw. Door te rouwen om wat verloren is gegaan, maakt dat je het verlies kan integreren in je eigen leven. Het is belangrijk het verlies en het gemis te omarmen. Acceptatie maakt dat de verliescirkel rond is en er weer opnieuw verbindingen kunnen worden aangegaan. Men is dan instaat om zich opnieuw te hechten. Er wordt een deur gesloten met alle goede herinneringen en leermomenten. Er gaat een nieuwe deur open om het leven weer op te pakken en verder te gaan.
De verliescirkel wordt ook wel de hechting- en contactcirkel genoemd. De cirkel bestaat uit verschillende fasen:
- Welkom en contact maken (het richten van aandacht, ge- en aangeraakt worden)
- Hechten (het uitwisselen en onderhouden van energie en nabijheid)
- Intimiteit en sexualiteit (verlangen en vormgeven van aanraking van de in- en externe grenzen) (sexualiteit verlangen naar het opheffen van grenzen)
- Afscheid nemen (het samenzijn verbreken, uiteengaan)
- Rouwen (het bewust worden, ervaren en verwerken van verlies) Onderstaand het proces van rouwen:
- ontkennen
- protesteren
- onderhandelen (boos, bang, bedroefd, rationaliseren)
- verdriet, treurnis
- ervaren, aanvaarden (accepteren, vergeven, verbinden, dankbaarheid)
- Betekenis geven en zingeving
Als de rouw niet goed genomen kan worden dan ontstaan er blokkades in de verliescirkel. Hierdoor is het moeilijker om opnieuw te hechten en verbindingen aan te gaan.
We zien dan in de verliescirkel de volgende fasen;
- Terugtrekken
- Onthechten
- Intimiteit vermijden
- Vastklampen (erin vastbijten)
- Op slot gaan (miskennen)
- Zinloosheid ervaren (wrokken)
Het is van belang om het geblokkeerde rouwproces rond te maken in de fases:
- Verwijten t.o.v. de ander vrijmaken, onderdrukte boosheid loslaten
- Gemis ervaren, verdriet uiten, huilen, holding en troost aannemen, ervaren van anderen, nemen wat er is en wat er niet is
- Excuses, spijt betuigen t.o.v. de ander, reiniging van geest en ziel
- Bedanken, dank geboren laten worden, het gemis als bron, buigen en een nieuw begin
- Teruggeven en behouden, wat neem ik van jou en wat laat ik aan jou
- Herzien van scriptbesluit, antwoord geven aan het lot, het nemen van de taak
- Vergeven
Niet genomen rouw kan van generatie op generatie worden doorgegeven. De liefde kan niet voldoende stromen in het familiesysteem. We zien dan gestolde of bevroren liefde.
Gedicht Rouw
Rouw is de achterkant van liefde.
Wie zich niet met een ander verbindt.
De ander niet liefheeft.
Kan ook geen gemis ervaren en erom rouwen.
Gemis toelaten.
Betekent de prijs betalen voor alles
wat er is geweest.
Bron: Wibe Veenbaas
